Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Selahattin Demirtaş için Anayasa Mahkemesi (AYM) önündeki süreç sonuçlanana kadar “tutuklama dışındaki tüm tedbirlerin değerlendirilmesini” talep eden ara karar aldı. Karar, bu hafta Strasbourg’da düzenlenen AİHM kararları konulu Bakanlar Komitesi gündem toplantısında alındı.
DW’den Kayhan Karaca’nın haberine göre, AİHM’nin 22 Aralık 2020’de Demirtaş hakkında açıkladığı hak ihlaline ilişkin komisyon kararının yerine getirilmediği bir kez daha tekrarlandı. Demirtaş’ın halen tutukluluğuna ilişkin 7 Kasım 2019’da Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı bireysel başvurunun AİHM kararına rağmen halen sonuçlanmamış olması da “acınacak halde” olarak nitelendirildi.
ANKARA’YA DAVET: KARAR EN KISA ZAMANDA AÇIKLANMALI
Kararda Ankara’dan “Anayasa Mahkemesi’nin AİHM kararına istinaden Demirtaş’ın tutukluluk halinin açıklanması kararını bir an önce vermesi için her türlü tedbiri alması” istendi. Demirtaş’ın derhal serbest bırakılması için “Anayasa Mahkemesi’nde sürecin sonuna kadar diğer hapis dışı tedbirlerin değerlendirilmesi” çağrısı yapıldı. Avrupa Konseyi’nin kulislerinde bu tedbirlerin “Demirtaş için ev hapsi, elektronik kelepçe veya adli kontrol şartıyla tahliye” gibi formüller olabileceği söyleniyor.
AİHM, Demirtaş’ın tutukluluk halinin “her türlü makul şüphenin ötesinde, demokratik toplum kavramının özünde yer alan çoğulculuğu bastırmak ve siyasi tartışma özgürlüğünü sınırlamak gibi ağır basan bir amaç güttüğü” ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Haklar, “haklara getirilen kısıtlamaları” ele alıyor 18. maddenin ihlal edildiğine karar verdi. Mahkeme, Demirtaş’ın tutukluluk halinin devamının, Türkiye’nin AİHM kararlarına uyma yükümlülüğünü ihlal edecek şekilde haklarının ihlaline devam edeceğini belirtti. ve “derhal serbest bırakmaya” karar verdi.
ANKARA’NIN TUTUMU
Ankara, Bakanlar Kurulu’na yaptığı açıklamalarda, Demirtaş’ın 20 Eylül 2019 tarihli tutuklama kararının AİHM’nin 22 Aralık 2020 tarihli kararı kapsamında olmadığı ve Demirtaş’ın yeni başvuruda bulunduğu iddiasını savundu. Bu tutuklama kararıyla ilgili olarak AİHM. Türk hükümeti ayrıca Bakanlar Kurulu’ndan “Anayasa Mahkemesi ve AİHM’nin Demirtaş ile ilgili kararlarını beklemesini” istedi.
Demirtaş’ın avukatları ise toplantı öncesi AİHM’nin Demirtaş kararının yerine getirilmemesi nedeniyle Osman Kavala davasında olduğu gibi Ankara hakkında “ihlal davası” açılabileceği mesajını verdiler. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Bakanlar Komitesi’nin her toplantısında Demirtaş davası gündeme alınmalı. ve üye devletlerin Ankara ile diplomatik görüşmelerde konuyu gündeme getirmeleri ve konu hakkında Türk Dışişleri Bakanı’na bir mektup yazmaları.
OSMAN KAVALA DA GÖRÜŞTÜ
Bakanlar Kurulu’nda Demirtaş kararının yanı sıra Osman Kavala belgeleri de görüşüldü. Komite toplantının sonunda Kavala’nın AİHM kararına rağmen halen tutuklu bulunmasını bir kez daha eleştiriyor ve yargı organlarının “Kavala’nın tutukluluğuna son vererek hakkındaki suçlamaların olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırabileceğini” belirtiyor. .
Kararda, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Türkiye raportörlerinin geçtiğimiz haftalarda Kavala’yı cezaevinde ziyaret etmesinin “ilgiyle kaydedildiği” belirtildi. Öte yandan AİHM kararlarının uygulanmasında denetim yetkisine sahip tek organın Bakanlar Komitesi olduğu vurgulandı. Bu kapsamda Ankara’dan, Kavala davası için Komite bünyesinde büyükelçiler düzeyinde oluşturulan “İrtibat Grubu” ile vakit kaybetmeden daha sıkı bir diyalog yürütmesi istendi.
KAVALA’YI ZİYARET EDEN MUHABİR DW, TÜRKÇEYLE KONUŞTU
Öte yandan Silivri Cezaevi’nde Osman Kavala ile görüşen PACE Türkiye raportörü İngiliz parlamenter John Howell, ziyareti DW Türkçe’de değerlendirdi. AİHM kararları gereği Kavala’nın serbest bırakılması gerektiğini belirten Howell, “AİHM bu yönde iki karar aldı. Bunu tartışmanın bir anlamı yok. Ya evet ya hayır. Ancak biz bunu çok olumlu bir sinyal olarak görüyoruz. Türk makamlarının Sayın Kavala’yı ziyaret etmemize izin verdiğini belirten Kavala, “Bu konuda ileride çevremizde müzakereler için bir temele sahip olmamız iyi bir işarettir” dedi.
Kavala ile sıcak bir ortamda buluştuklarını anlatan Howell, “Yaklaşık 1,5 saat, uzun uzun konuştuk. Kendi kıyafetlerini giymişti. Çok sakindi. En sevdiğim amcamla çay içiyormuş gibi hissettim. .Görüşmede böyle bir hava hakimdi.Asla unutulmamalı.Mesele şu ki bu şahıs 5.5 yıldır sürekli tutukluluk halinde.Ancak onda herhangi bir kin,küskünlük gözlemlemedim. çok güçlü bir karaktere sahip.Fiziki durumunun yeterli olduğunu gördük.Cezaevindeki güvenlikle ilgili sorular sorduk.İyi olduğunu söyledi.Oradaydı.Kendisine iman edip etmediğini sorduk. imanda olduğunu söyledi. Gözaltı ve güvenlik koşullarıyla ilgili olumlu yanıtlar aldık” dedi.
“TÜRKİYE’NİN AVRUPA KONSEYİ DIŞINDA KALMASINI İSTEMİYORLAR”
Kavala ile Bakanlar Komitesi sürecini de görüştüklerini belirten Howell, “Osman Kavala Türkiye’nin Avrupa Konseyi’nden çıkarılmasını istemiyor. Bizim de kullandığımız ‘Türkiye’nin dostları’ tabirini kullanıyor. Türkiye’nin bütün dostları burada. Gelecekte Türkiye için her şeyin en iyisini yapın. Bunu temenni ediyoruz. Buna, Batı kontrolüne karşı güçlü kalabilen bir insan hakları yaklaşımı da dahildir. O da bundan yanadır. Bu sorunun Türkiye ile çözülmesini istiyor. Elbette özgürleşmek istiyor. Ama diğer tutukluları düşünerek büyük resme baktığına inanıyorum” dedi.
SEÇİM SONUÇLARI BEKLİYOR
Bakanlar Kurulu bu hafta aldığı kararlarla Demirtaş ve Kavala belgelerinde Ankara ile diyaloğu ön plana çıkardığı mesajını verdi. Strasbourg kulislerinde de Avrupa devletlerinin bu iki belgede somut adımlar atmadan önce Türkiye’deki seçim sonuçlarını bekleme eğiliminde oldukları yorumlanıyor.
Komisyon, Haziran ayında Demirtaş ve Kavala belgelerini yeniden görüşecek. (DW Türkçe)
